Restrukturyzacja umowy leasingu
W dobie niestabilnej sytuacji gospodarczej wielu przedsiębiorców boryka się z trudnościami w regulowaniu bieżących zobowiązań, w tym rat leasingowych. Umowy leasingowe, zwłaszcza przy dużej flocie pojazdów czy kosztownych maszynach, potrafią mocno obciążać płynność finansową firmy. W przypadku trudności w spłacie rat leasingowych możliwa jest restrukturyzacja umowy leasingu, która umożliwi dostosowanie warunków finansowania do aktualnych możliwości leasingobiorcy.
Z tego wpisu dowiesz się:
- Czym jest restrukturyzacja leasingu?
- Czym różni się leasing operacyjny od finansowego?
- Jak wygląda restrukturyzacja w przypadku leasingu operacyjnego?
- Jak wygląda restrukturyzacja w przypadku leasingu finansowego?
- Czy podczas restrukturyzacji leasingobiorca powinien płacić raty leasingowe?
- Czy w trakcie restrukturyzacji leasingodawca może wypowiedzieć umowę leasingową?
- Jaki wpływ na umowę leasingu ma układ zawarty w postępowaniu restrukturyzacyjnym?
- Czy po zatwierdzeniu układu restrukturyzacyjnego możliwy będzie wykup przedmiotu leasingu?
- Podsumowanie
Czym jest restrukturyzacja leasingu?
Restrukturyzacja umowy leasingu to proces zmiany warunków istniejącej umowy leasingowej w celu złagodzenia obciążeń finansowych leasingobiorcy. Może ona przybrać formę:
- wydłużenia okresu leasingu (a tym samym obniżenia miesięcznej raty),
- czasowego zawieszenia spłaty rat,
- zmniejszenia wysokości rat,
- zmiany harmonogramu spłat,
- rozłożenia zaległości na raty,
- umorzenia części zadłużenia.
Restrukturyzacja może odbywać się na drodze dobrowolnych ustaleń z leasingodawcą lub w ramach formalnego postępowania restrukturyzacyjnego (sądowego lub częściowo pozasądowego) uregulowanego w ustawie Prawo restrukturyzacyjne.
Czym różni się leasing operacyjny i finansowy?
Leasing operacyjny i leasing finansowy różnią się pod względem księgowym, podatkowym i prawnym:
Leasing operacyjny: przedmiot leasingu nie stanowi u korzystającego dłużnika (leasingobiorcy) środka trwałego i odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingodawca, natomiast leasingobiorca ujmuje w kosztach uzyskania przychodu całą ratę leasingu operacyjnego (część kapitałową i odsetkową oraz podatek VAT stanowiący część raty, a także opłatę wstępną). Taki leasing jest bardzo zbliżony do umowy najmu. W przypadku umowy leasingu operacyjnego przewiduje się zwykle możliwość wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy i wywiązaniu się przez korzystającego z wszystkich zobowiązań leasingowych.
Leasing finansowy: przedmiot leasingu stanowi u korzystającego (leasingobiorcy) środek trwały i odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingobiorca (przedmiot umowy leasingu traktowany jest na potrzeby bilansowe jako własność leasingobiorcy), który ujmuje w kosztach uzyskania przychodów jedynie część odsetkową raty leasingu finansowego, a podatek VAT leasingobiorca płaci w całości już po odbiorze przedmiotu leasingu. W przypadku leasingu finansowego przewiduje się zwykle przeniesienie prawa własności przedmiotu leasingu po spłacie wszystkich zobowiązań leasingodawcy z umowy leasingu.
Te różnice mają istotne znaczenie w kontekście restrukturyzacji leasingu w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Jak wygląda restrukturyzacja firmy w przypadku leasingu operacyjnego?
W przypadku leasingu operacyjnego wierzytelność z tytułu umowy leasingu za okres rozliczeniowy, w trakcie którego zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne ulega z mocy prawa proporcjonalnemu podziałowi na część traktowaną jak wierzytelność powstała przed dniem otwarcia postępowania (ew. przed dniem układowym), która jest objęta układem oraz część traktowaną jak wierzytelność powstająca po dniu otwarcia postępowania, której układ nie obejmuje. Jednakże jeżeli umowa leasingu operacyjnego została już wypowiedziana przed otwarciem restrukturyzacji, wówczas układ obejmie całość zobowiązań leasingobiorcy z umowy leasingu, ponieważ na skutek wypowiedzenia umowy całość zobowiązań leasingobiorcy z umowy leasingu stała się natychmiast wymagalna (zgodnie z art. 709(15) kodeksu cywilnego).
Restrukturyzacja umowy leasingu: proces restrukturyzacji zależy od rodzaju leasingu
Jak wygląda restrukturyzacja przedsiębiorcy w przypadku leasingu finansowego?
W przypadku leasingu finansowego układ obejmuje raty leasingu wymagalne do dnia otwarcia postępowania, jak również niewymagalne wierzytelności z tytułu rat leasingu, które umieszcza się w spisie wierzytelności pomniejszone o odsetki ustawowe, nie wyższe jednak niż 6% rocznie, za czas od dnia otwarcia postępowania do dnia wymagalności każdego przyszłego świadczenia, najdłużej jednak za dwa lata.
Czy podczas restrukturyzacji leasingobiorca powinien płacić raty leasingowe?
To czy leasingobiorca powinien po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego płacić raty leasingowe zależy od rodzaju leasingu, tj. od tego czy mamy do czynienia z umową leasingu operacyjnego czy finansowego:
- W przypadku leasingu operacyjnego po otwarciu restrukturyzacji należy terminowo uiszczać bieżące raty leasingu, ponieważ raty wymagalne po otwarciu restrukturyzacji nie są objęte układem. Należy je zatem terminowo uiszczać, z uwagi na to, że zaprzestanie spłaty bieżących rat leasingu może skutkować wypowiedzeniem umowy, a nawet umorzeniem postępowania restrukturyzacyjnego lub odmową zatwierdzenia układu przez sąd.
- W przypadku leasingu finansowego po otwarciu restrukturyzacji nie uiszcza się bieżących rat leasingu, ponieważ również raty leasingu wymagalne po otwarciu restrukturyzacji są objęte układem. Jednocześnie umowa leasingu nie może być z tego powodu wypowiedziana.
Czy w trakcie restrukturyzacji leasingodawca może wypowiedzieć umowę leasingową?
Po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego leasingodawca nie może wypowiedzieć umowy leasingu z powodu zaległości powstałych przed jego otwarciem. Ochrona ta obowiązuje przez czas trwania postępowania, co daje przedsiębiorcy czas na negocjacje z wierzycielami.
Należy jednak pamiętać, że możliwość wypowiedzenia umowy przez leasingodawcę jest również uzależniona od rodzaju leasingu. Jeśli leasingobiorca nie reguluje bieżących rat leasingu operacyjnego po otwarciu postępowania, leasingodawca może rozważyć wypowiedzenie umowy z powodu nowych zaległości. Finansujący nie może natomiast wypowiedzieć umowy leasingu finansowego z powodu braku płatności rat wymagalnych po otwarciu restrukturyzacji, ponieważ – jak już zostało wyżej wskazane – raty te są objęte układem.
Podstawą wypowiedzenia może być również inna okoliczność przewidziana w umowie, jeżeli zaistniała po dniu otwarcia postępowania. Na przykład podstawą wypowiedzenia umowy może być brak ubezpieczenia przedmiotu leasingu przez korzystającego.
Jaki wpływ na umowę leasingu ma układ zawarty w postępowaniu restrukturyzacyjnym?
Układ zatwierdzony przez sąd wiąże leasingodawcę w zakresie ujętych w nim zobowiązań. W przypadku leasingu:
- operacyjnego – w układzie mogą być ujęte wyłącznie zaległe raty leasingowe (czyli wymagalne przed otwarciem postępowania),
- finansowego – możliwe jest objęcie układem całości zobowiązania z tytułu rat leasingu.
Układ może zawierać propozycję kontynuowania umowy leasingowej na zmienionych warunkach.
Czy po zatwierdzeniu układu restrukturyzacyjnego możliwy będzie wykup przedmiotu leasingu?
Układ stanowi porozumienie, które wiąże wszystkich wierzycieli i ze swej istoty modyfikuje wykonywanie zobowiązań. W związku z tym zapłata przez korzystającego wszystkich rat leasingu objętych układem na warunkach ustalonych w układzie (nawet w zredukowanej układem wysokości), uprawniać będzie korzystającego do wykupienia przedmiotu leasingu według zasad określonych w umowie leasingu i układzie.
Jednakże gdyby doszło do zakończenia umowy leasingu jeszcze przed otwarciem procesu restrukturyzacji, wówczas spłata zadłużenia z umowy leasingu nie będzie uprawniała leasingobiorcy do wykupienia przedmiotu leasingu. Prawo wykupu przedmiotu leasingu będzie zatem zależeć od tego czy doszło do wypowiedzenia umowy przed otwarciem postępowania lub przed ustaleniem dnia układowego.
Restrukturyzacja umowy leasingu: po zatwierdzeniu układu spłata zobowiązań leasingowych następuje na warunkach określonych w układzie
Podsumowanie: leasing a restrukturyzacja
⇒ Restrukturyzacja może odbywać się na drodze dobrowolnych ustaleń z leasingodawcą lub w ramach formalnego postępowania restrukturyzacyjnego uregulowanego w ustawie Prawo restrukturyzacyjne.
⇒ Restrukturyzacja różni się zasadniczo w zależności od tego, czy mamy do czynienia z leasingiem operacyjnym czy finansowym.
⇒ W przypadku leasingu operacyjnego wierzytelność z tytułu umowy leasingu za okres rozliczeniowy, w trakcie którego zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne ulega z mocy prawa proporcjonalnemu podziałowi na część traktowaną jak wierzytelność powstała przed dniem otwarcia postępowania, która jest objęta układem oraz część traktowaną jak wierzytelność powstająca po dniu otwarcia postępowania.
⇒ W przypadku leasingu finansowego układ obejmuje raty leasingu wymagalne do dnia otwarcia postępowania, jak również jeszcze niewymagalne wierzytelności z tytułu rat leasingu.
Potrzebujesz pomocy w swojej sprawie?
Zobacz również:
Kim jest Doradca Restrukturyzacyjny?
Kim jest doradca restrukturyzacyjny? Specjalista od restrukturyzacji i upadłości. Czym zajmuje się i jak zostać doradcą restrukturyzacyjnym?
Postępowanie restrukturyzacyjne – czym jest?
Postępowanie restrukturyzacyjne – czym jest? Dowiedz się, jakie są rodzaje restrukturyzacji i jak chroni dłużnika przed upadłością.
Co to jest restrukturyzacja?
Co to jest restrukturyzacja? Dowiedz się na czym polega spłata długów i ochrona przed egzekucją w ramach procesu restrukturyzacji.
Jak przebiega postępowanie o zatwierdzenie układu?
Postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU) to szybko i mało sformalizowana forma restrukturyzacji, która zapewnia ochronę majątku i umożliwia restrukturyzację zadłużenia przedsiębiorstwa. Dowiedz się jak przebiega.